De foon klingelt dat het een lieve lust is. Natuurlijk moet ik niet opnemen, maar ik doe het toch. Stel dat iemand een ongeluk heeft gehad. Maar al meteen heb ik spijt.
‘Joris? Ik ben het, Thierry.’
‘Ik weet wie je bent. Wat moet je?’
Er klinkt gezucht en gesteun. Dan een soort gejammer.
‘Ik kreeg vandaag een vraag van een journalist,’ zegt Thierry. ‘Hoe het komt dat ze in Groningen op mij stemmen terwijl ik daar gewoon naar gas wil boren.’
‘Nou en?’
‘Nou, toen stond ik met m’n muil vol tanden. Dus wat doe ik? Ik bel Henkie Krol om hem te vragen waarom de oudjes op hem blijven stemmen terwijl hij godbetert pensioenen verdonkeremaant. Hij zegt, ‘Thierry, ik weet het ook niet.’ Dus ik bel Jesse Klaver en vraag waarom hij meneertje groenlinks is terwijl iedereen weet dat hij rondstuift in een BMW. ‘Geen idee,’ zegt ie. Nou dus bel ik Trump waarom de arbeidersklasse massaal achter hem staat terwijl hij alleen de 1% vertegenwoordigt. Hij zegt: ‘Ik snap de vraag niet.’
‘Nou?’
‘Nou,’ zegt Thierry, ‘dus probeer ik te begrijpen waarom de mensen op iemand stemmen die … AUW AUW AUW!’
‘Wat auw auw?’
‘Nee niks. Die fukking uil zit in m’n oor te pikken.’
‘Thierry, ik ga weer slapen, het is half vijf in de ochtend.’
‘Nee, nee! Niet weggaan.’
‘Ik ga ophangen, Thierry.’
‘Jooortje! Jooooortje! Help mij! Straks komen ze van de krant en dan stellen ze allemaal vragen en dan raak ik in paniek en dan begin ik te stotteren en te hyperventileren en en en …’
‘Thierry, blijven ademhalen.’
‘Ja ja.’
‘Goed dan,’ zeg ik, ‘wat wil je?’
Thierry zegt: ‘Nou, ik vroeg mij af of je dat verhaal nog eens wilt vertellen.’
‘Welk verhaal?’
‘Van die keer dat jij op een bouwloods was. En dat de bouwvakkers een voorbijlopende homo uitscholden.’
‘O ja.’
‘En dat je toen in hun bouwkeet kwam en dat daar een extreem nichterige foto van Pim Fortuyn hing. En dat die bouwvakkers toen zeiden: Pimmetje is onze leider!’
‘Ja.’
‘En dat jij je toen afvroeg waarom ze eerst homo’s uitschelden en vervolgens doodleuk zeggen dat Pim Fortuyn hun held is.’
‘Ja.’
‘En toen concludeerde jij dat er sprake was van kug … kog …’
‘Cognitieve blindheid.’
‘Ja dat. Dat kiezers zó idolaat zijn van hun leider dat ze z’n tegenstrijdige kanten niet meer zien. En dat kwam volgens jou dan weer doordat mensen geen stoma hebben.’
‘Eeh… Wát?’
‘Jij zei: we zitten in de shit en dat komt door de stoma-ontbering.’
‘De polarisering!’
‘O ja dat bedoel ik. De polarisering! Daardoor wordt de afkeer van de tegengestelde mening zó groot dat er sprake is van “onomkeerbaarheid van overtuiging”. De overtuiging bereikt een kritische massa en is niet meer terug te draaien. Dan kan dat standpunt nog zulke tegenstrijdigheden bevatten, het brein ziet ze niet meer. Alles wat de eigen mening ondergraaft is letterlijk onzichtbaar geworden.’
‘Zoiets ja.’
Thierry gaat verder: ‘Mensen kunnen zo’n hekel hebben aan Links dat ze automatisch juichen voor alles wat Rechts is. En omgekeerd. Hoe noemde jij dat ook alweer? O ja, polarisatieverval! Dat de toename van polarisatie in een samenleving recht evenredig is aan het verval van de kritische rede. Hoe groter de tweedeling, hoe minder men in staat is de eigen mening te toetsen aan de werkelijkheid.’
‘Ja.’
Ik hoor Thierry driftig met zijn pen krassen. ‘Polarisatieverval! Wat een mooie woorden zeg. Hier heb ik echt iets aan.’
‘Ja maar die woorden waren niet serieus, Thierry. Die heb ik ter plekke uit m’n duim gezogen om van je af te zijn.’
‘Nee nee,’ zegt Thierry, ‘ik ga dit gebruiken in m’n speech. Dit is GOUD zeg ik je.’
‘Goed, kan ik nu eindelijk weer gaan slapen?’
‘Nu is het me duidelijk,’ zegt Thierry. ‘Daarom stemmen de mensen op mij, ook al behartig ik hun belangen totaal niet. Ze verdoezelen mijn minder wenselijke eigenschappen voor zichzelf. Onbewust dan hè? Het gaat er niet meer om hoe ik in werkelijkheid ben, maar wat ze op mij projecteren. En met Krol en Klaver precies zo.’
‘Ja duh,’ zeg ik.
‘OEHOE!’
‘Wat?’
‘Sorry, dat was die uil weer.’
‘Nu ga ik écht ophangen, Thierry.’
‘Oké bedankt makker. Ik ben mega super blij dat je even tijd voor me had.’
‘Goedenacht, Thierry.’
‘Goedenacht, Joris.’
Ik draai m’n eigen weer om en denk: ik moet écht écht eens geld gaan vragen voor deze sessies.
